Kendi Kendine Muayene
Tiroid kanseri tedavisinde de diğer kanserlerde olduğu gibi erken tanı en önemli basamaklardan biridir. Erken tanı için tiroid kanseri belirtilerini fark etmek çok önemlidir. Bu aşamada öncelikli görev hastanın kendisine düşmektedir.
İçindekiler
Tiroid kanseri genellikle tiroid bezinde büyüyen nodulün fark edilmesi ya da bu nodülen yol açtığı belirtiler ile ortaya çıkar. Bu sebeple erken tanı için kişinin muhakkak aralıklı boyun muayenesi yapması ve bir kitle fark etmesi halinde hemen doktor kontrolüne başvurması çok önemlidir.
Fizik Muayene
Hekim öncelikle hastadan ayrıntılı bilgi alır. Özellikle hastanın şikayetleri ve aile öyküsü tanı için çok değerlidir. Bu aşamadan sonra fizik muayene yapılır. Hekim tarafından yapılan fizik muayene sonrası uygun görüntüleme ve biyopsi yöntemleri ile tiroid kanseri teşhisi konulabilir ve uygun tedavi belirlenir.
Kan Testleri
Hastanın değerlendirilmesinde temel aşamalardan biridir. Çok değerli veriler sunar. Tiroid bezi tarafından salgılanan hormon öncelikli olmak üzere tiroid kanseri tanısında fayda sağlayan birçok parametre tetkik edilir. Başlıca TSH, T3, T4, tiroglobulin ve kalsiyum değerlendirilir. Bu testler sadece tiroid kanseri açısından değil diğer tiroid hastalıkları açısından da çok önemlidir.
Görüntüleme Testleri
Tiroid kanseri tanısında ve kanserin vucuda yayılıp yayılmadığını belirlemek için birçok görüntüleme testi kullanılıabilir. Görüntüleme testleri içerisinde başlıca ultrasonagrafi, sintigrafi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans(MR)yer alır.
Ultrasonografi
Tiroid ultrasonografisi birçok hekim tarafından fizik muayenenin bir parçası olarak görülür. Muayenede saptanan nodülün kistik mi kitlesel mi olduğunu anlamamızı sağlar. Nodül sayısını ve büyüklüğünü gösterir. Nodüle biyopsi yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda doktora bilgi sağlar. Biyopsi yapılmasına karar verildiğinde işlem esnasında kullanılarak nodünlün yerinin belirlenmesine yardımcı olur.
Sintigrafi
Radyoizotop görüntüle bir nükleer tarama yöntemdir. Ultrasonografi nodülün daha çok yapısı ve lokalizasyonuyla ilgili bilgi verirken sintigrafi doktora nodülün fonksiyonu açısında veri sağlar. Radyoaktif madde hastaya tablet şeklinde veya enjeksiyon olarak verilir ve ardından tarama yapılır. Daha fazla radyoaktif iyot emen nodüller taramada belirgindir. Bunlara “sıcak nodül” olarak adlandırılır ve iyi huylu olma olasılığı daha yüksektir. Daha az radyoaktivite gösteren nodüllere “soğuk nodül” denir ve kötü huylu olma ihtimali sıvak nodüllere göre daha yüksektir.
Bilgisayarlı Tomografi(BT) ve Manyetik Rezonans(MR)
Bilgisayarlı tomografi (BT), tiroidi değerlendirmek için kullanılabilen yöntemlerden biridir. Çok sık başvurulmaz. Küçük nodülleri tespit edemez, ancak büyük nodüllerin saptanmasında ve tiroid kanserinnin vücuda yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.
MR da BT ile benzer şekilde tiroid bezinizdeki nodülün boyutunun tespit edilmesine çevre dokularla komşuluğunu belirlemeye yardımcı olabilir.
Biyopsi
Hekim fizik muayene, kan ve görüntüleme testleri sonrası biyopsi kararı alabilir. Tiroid nodülü için kullanılan yöntem ince iğne aspirasyon(İİA) biyopsisidir. Bazı durumlarda tanı ve tadavi amacıyla, kan ve görüntüleme yöntemleri uygulanmadan biyopsi kararı da alınabilmektedir. Genellikle 1cm altındaki nodüllerde ve saf kistik nodüllerde biyopsi ihtiyacı olmamaktadır. Ancak nodül küçük de olsa tiroid kanseri açısından riskli ise biyopsi uygulanmaktadır. Ayrıca saf kistik nodüller de biyopsi amacıyla olmasa bile tedavi amacıyla aspire edilebilir.
İnce iğne aspirasyon(İİA) biyopsisi genellikle kolay uygulanabilir bir tekniktir ve ameliyathane şartları gerektirmez. İnce iğne aspirasyon(İİA) biyopsisi ultrasonografi eşliğinde iğnenin nodül içerisine ilerletilip ve örnekler alınmasıdır. Bu örnekler, nodülün kötü huylu veya iyi huylu olup olmadığını belirlemek için patolog tarafından mikroskop altında incelenir.
Genetik ve Moleküler Testler
Tiroid kanseri tanısında aile öyküsü doktorunuza çok değerli bilgiler sağlar. Bazı genetik mutasyonlar tiroid kanseri gelişiminde risk faktörüdürler. Özellikle medüller tiroid kanseri için bir takım genetik testler gerekebilmektedir.
Son yıllarda tiroid nodülünden elde edilen hücre örneklerinde kullanılan çeşitli moleküler testler oluşturuldu. Bu testler, doktorunuzun tiroid nodülünün iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığına karar vermesine yardımcı olur, bu da cerrahi tedavi gerekip gerekmeyeceğini belirler. Afirma testi ile tiroid kanserini dışlamak için, ThyGenX ve ThyroSeq testleri ise tiroid kanserini tanısı onaylamak amacıyla tercih edilir.
