Filloides tümörler (phyllodes tümörler), meme dokusunda nadir görülen ancak hızlı büyüme eğiliminde olan fibroepitelyal tümörlerdir. Çoğunlukla iyi huylu (benign) olsalar da, bazı durumlarda sınırda (borderline) veya kötü huylu (malign) olabilirler. Genellikle fibroadenomlarla karıştırılsalar da bu tümörlerin farklı histolojik yapıları ve klinik seyirleri vardır.
Filloides Tümör Nedir?
Filloides tümör, meme dokusunun hem stromal (bağ dokusu) hem de epitelyal bileşenlerini içeren fibroepitelyal bir tümördür. Adını Yunanca'da "yaprak benzeri" anlamına gelen "phyllodes" kelimesinden alır, çünkü mikroskobik incelemelerde bu tümörlerin yaprak benzeri bir büyüme paterni gösterdiği görülür.
Bu tümörler her yaşta görülebilse de, genellikle 40-50 yaş aralığındaki kadınlarda daha sık rastlanır. Hızlı büyüme eğiliminde oldukları için erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Filloides Tümör Çeşitleri
Filloides tümörler üç ana gruba ayrılır:
Benign (İyi Huylu) Filloides Tümör
- Meme içinde hareket edebilen, genellikle ağrısız bir kitle olarak hissedilir.
- Çevre dokulara yayılım göstermez, metastaz yapmaz.
- Tedavi sonrası nüks etme ihtimali düşük olup, cerrahi ile tamamen çıkarılabilir.
Borderline (Sınırda) Filloides Tümör
- İyi huylu ve kötü huylu filloides tümörler arasında bir geçiş formu olarak kabul edilir.
- Hızlı büyüme eğiliminde olup, bazen çevre dokulara yayılabilir.
- Cerrahi sonrası tekrarlama riski vardır.
Malign (Kötü Huylu) Filloides Tümör
- Hızlı büyüme ve çevre dokulara invazyon özelliği gösterir.
- Nadiren de olsa akciğer gibi uzak organlara metastaz yapabilir.
- Tedavisinde genellikle daha geniş çaplı cerrahi müdahaleler ve ek tedaviler gerekebilir.
Filloides Tümörlerin Nedenleri
Bazı genetik mutasyonların filloides tümör gelişimiyle ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Östrojen ve progesteron gibi hormonların filloides tümör büyümesi üzerinde etkili olabileceği öne sürülmektedir. Bazı araştırmalar, filloides tümörlerin fibroadenomlardan bağımsız olarak geliştiğini, yani tamamen farklı bir biyolojik süreçten kaynaklandığını göstermektedir.
Filloides tümör gelişimini artırabilecek bazı faktörler şunlardır:
- 40 yaş üstü olmak (özellikle 40-50 yaş aralığında sık görülür)
- Daha önce fibroadenom öyküsüne sahip olmak
- Genetik yatkınlık (Ailesinde meme tümörü öyküsü olan bireylerde risk artabilir)
- Hızlı büyüyen meme kitlesine sahip olmak
Bazı durumlarda bu risk faktörleri olmadan da filloides tümör gelişebilir. Bu nedenle düzenli kontroller büyük önem taşır.
Filloides Tümör Belirtileri
Filloides tümörler, genellikle belirgin semptomlarla ortaya çıkar ve hızlı büyüme en dikkat çekici özelliğidir.
- Memede fark edilen kitle genellikle ağrısızdır ancak çok hızlı büyüyebilir.
- Tümör büyük boyutlara ulaştığında ciltte gerginlik, kızarıklık ve yara oluşumu gözlemlenebilir.
- Tümör büyükse, meme asimetrik bir görünüme sahip olabilir.
- Malign filloides tümörlerde kol altı lenf bezlerinde büyüme olabilir, ancak bu nadirdir.
Fibroadenomlar genellikle yavaş büyürken, filloides tümörler hızla büyür. Fibroadenomlar genellikle cerrahi müdahale gerektirmezken, filloides tümörlerin tedavisinde cerrahi tercih edilir. Hızlı büyüyen bir meme kitlesi fark edilirse, zaman kaybetmeden bir doktora danışılması önerilir.
Filloides Tümör Tanısı Nasıl Konur?
Filloides tümörlerin tanısı, hem fiziksel muayene hem de görüntüleme yöntemleriyle konur. Kesin tanı için biyopsi şarttır. Meme ultrasonu, genellikle ilk tercih edilen yöntemdir. Filloides tümörler düzensiz sınırları ve hızlı büyüme eğilimleri ile dikkat çeker. MR daha büyük veya agresif tümörlerin detaylı değerlendirilmesi için kullanılır. Biyopsi hücre örneği almayı sağlar ancak filloides tümörlerde kesin tanı koymak için yeterli olmayabilir. Tru-cut biyopsi, daha büyük bir doku örneği alarak kesin tanı koymaya yardımcı olur. Eksizyonel biyopsi, tümör tamamen çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilir.
Filloides Tümör Tedavisi
Filloides tümörlerin tedavisi cerrahidir. Tedavi yöntemi, tümörün türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir.
- Lumpektomi (Kitle Eksizyonu): Küçük ve benign filloides tümörler için uygulanır. Tümör, çevresindeki sağlam dokularla birlikte çıkarılır. Nüks riski daha düşüktür, ancak yine de düzenli takip gereklidir.
- Mastektomi (Memenin Tamamen Alınması): Malign veya çok büyük filloides tümörlerde tercih edilir. Eğer tümör tekrar ederse veya cilt altına yayılırsa, tam mastektomi gerekebilir. Lenf bezleri genellikle tutulmaz, ancak bazı durumlarda biyopsi yapılabilir.
Östrojen ve progesteron hormonlarının filloides tümörlerin büyümesinde doğrudan bir etkisi bulunmadığı için hormonal tedavi genellikle uygulanmaz.
